Recaizade
Mahmut Ekrem “Araba Sevdası” adlı romanında, “Her iptila bir zafiyettir.”, der.
Her zafiyetin ise bir boyun eğişe yol açtığı tartışmasızdır. İptila “bir şeye
düşkün olma, tiryakilik” olarak tanımlanırken, “iptila”nın yerini alan
“bağımlılık”, Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde bağımlı olma hali olarak tanımlanır. Sıfat
olarak gösterilen “bağımlı” kelimesi ise “Sigara, uyuşturucu madde vb. kötü
alışkanlıklara aşırı derecede düşkün, müptela” kişiyi ifade eder. Bir
nesneye, kişiye ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek veya bir başka
iradenin tahakkümü altına girme durumu da verilen diğer tanımlar arasındadır. Yine bağımlılık bireylerin, kendilerinin
ruhsal ve bedensel sağlığına ya da sosyal yaşamına zarar vermesine karşın,
belirli bir eylemi yinelemeye yönelik önüne geçilemez bir istek duymaları
halidir.
En
basit görüneninden en karmaşığına dek birçok bağımlılık çeşidi sayılabilir.
Hepsinin ortak noktası ise maddi ve manevi zararlara ve hatta bedeni tahribata
yol açıyor olmalarıdır. Kimisinin ise zararı hepsini kapsamaktadır. Son
tahlilde ise bağımlılıklar birbirini tetiklemektedir. Örneğin kumar bağımlısı
bir insan kumar oynayabileceği bir mekân bulamayınca elektronik ortamda
yürütülen şans ve kumar oyunlarına yönelecek ve böylece hem teknoloji hem de
kumar bağımlısı biri olarak karşımıza çıkacaktır.
Modern
toplumu neredeyse tümüyle sarmış bulunan bağımlılıklardan bir tanesi yukarıdaki
örnekte yer verdiğimiz kumardır. At yarışlarından, futbol karşılaşmalarının
sonuçlarını tahmin etmeye, tombaladan piyango çekilişlerine, kazı kazandan her
türlü “iddia”ya kadar hayatın her anında karşımıza çıkan kumarı diğer
bağımlılıklardan daha tehlikeli kılan şey sadece insanın kişilik özelliklerini
bozmakla kalmayıp toplumsal dokuyu da harap etmesidir diyebiliriz.
Mevcut
bir haktan, hiçbir iş, emek, üretim karşılığında olmaksızın muhtemel bir
menfaat karşılığı vazgeçilmesi ve muhtemel menfaatin kazanımının kişi iradesi ve
gayretine bağlı olmayan durumlara tabi kılınmasıyla yaratılan durumu “Kumar”
olarak tarif etmek mümkündür. Kumar, rızaya dayalı bir durum olsa da, kazancın
kişiler arasındaki değişimini toplumsal düzenin yerleşik kurallarına göre
sağlamadığı, yeni bir artı değer oluşturup bunu paylaşmak yerine var olana
üretim ve bölüşüm esasları dışında el konulmasına neden olduğu, servetin ve
ekonomik kaynakların toplumun genelini etkileyecek bir şekilde el
değiştirmesine sebebiyet verme ihtimalini doğurduğu için, hiçbir toplum ve
devlet tarafından genel kabul görmemiş ve çeşitli yollarla sınırlandırılmaya
çalışılmıştır. Sadece kişiler arasında gerçekleşen kumar türlerine yönelik
olarak idari ve cezai müeyyideler belirlenmiş, kumar sebebiyle oluşan alacak
veya borç ilişkisi “eksik borç” olarak tanımlanarak, rızayla ödeme dışındaki
haller için bir defi sayılmıştır.
1982
Anayasası’nın 58.maddesinin 2. fıkrası,
“Devlet, gençleri alkol
düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü
alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır.”
hükmüne yer
vermek suretiyle kumara yönelik sınırlandırmanın esasını, bizce eksik olarak belirlemiştir.
Anayasa’nın
58.maddesinin 2. fıkrası kumar, içki ve benzeri kötü alışkanlıklardan korunması
gerekenleri “gençler” olarak belirlemiştir, oysa ki Anayasa’nın 5.maddesi
devletin temel amaç ve görevleri arasında “kişilerin ve toplumun refah, huzur
ve mutluluğunu sağlamak” ve “insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için
gerekli şartları hazırlamaya çalışmak” zikredilerek “herkes”’den
bahsedilmiştir. Devlet belli bir yaşa kadar olan gençleri -ki rüşt yaşı on
sekizdir- koruyucu düzenlemeler yaparken, bu yaşın üstündeki kişiler için bir
kısım kumar türlerini meşru kabul etmektedir.
Anayasal düzenlemeye bağlı olarak Türk Ceza
Kanunu’nun 228. maddesinin 1. fıkrasında kumarı önlemeye yönelik bir düzenleme
mevcuttur. Buna göre, kumar oynanması için yer ve imkân sağlayan kişi, bir yıla
kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır. Aynı şekilde olmasa da
Kabahatler Kanunu’nun 34. maddesinin 1. fıkrasına göre de,
"Kumar oynayan
kişiye, yüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen
gelire el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir."
hükmüne
yer verilmiştir. Bunlar, kumar yoluyla elde edilen gelirin gayrı meşruluğunu
ispatlamada önemli argümanlardır. Fakat suçtan caydırıcılığı bakımından önemli
değildir, suçu işlemeyi önlemekte çok yetersiz kalmaktadır. Bu konuda öngörülen
yaptırımların arttırılması gerektiği herkes tarafından kabul gören bir
gerçektir.
Borçlar
Kanunu 604. maddenin 1. fıkrası’nda;
“Kumar ve bahisten doğan alacak
hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz. "
hükmüne
yer verilmiş ve 605. madde ile de taraflar arasında düzenlenmesi muhtemel
kambiyo senetlerinin üçüncü kişilere devredilmiş olsalar bile bunlara istinaden
hiç kimsenin bir hak talep edemeyeceğini hükme bağlanmıştır. Borçlar Kanununun 606. maddesi ile bir kumar
türü olan piyangonun hükümet tarafından müsaade edilmesiyle kumar olarak
adlandırılamayacağı belirtilmiştir.
Kumar alışkanlığının menfi etkileri kendisini her şeyden evvel
aile kurumu üzerinde göstermektedir. Başka insanların, ailelerin emek sarf
ederek ürettikleri değerlerin toplumsal kabul görmemiş yollar vasıtasıyla ve
fakat rızaya binaen ele geçirilmesi aile bireyleri arasında emeklerinin
değerinin ne anlam ifade ettiği sorgusunu başlatmakta ve bu sorgulama süreci
üreten bireylerin emeğine saygı duymayan tarafın dışlanmasına ve kimi zaman da
aile birliğinin dağılmasına yol açmaktadır. Ailenin korunmasına yönelik
belgeler arasında yer alan Siyasi ve Medeni Haklar
Sözleşmesi’nin 23. maddesinin 1. fıkrasında,
“Aile toplumun doğal ve esaslı bir
birimidir ve aile toplum ve Devlet tarafından korunma hakkına sahiptir”
hükmüne yer
verilmiştir.
Toplumları
derinden sarsan ve toplumun temeli olan aileyi yıkan bu kötü alışkanlığın
etkisi kişiyle sınırlı olmadığından bu patolojik bağımlılığı bir halk sağlığı
sorunu olarak ele almak gerekir. Kumar bağımlılığı olan kişi, kumar oynama
düşüncesiyle başa çıkabilmek için çeşitli yollar izlemelidir. Bunun için:
·
Kumar oynanan yerlerden ve internette kumar oynatılan
sitelerden uzak durmalıdır.
·
Kumar oynama düşüncesini oluşturan şeylerden
uzaklaşmalıdır (at yarışı programları, casino reklamları, piyango biletleri
vs.)
·
Kumarla ilgisi olan kişilerden uzak durmalıdır.
·
Kumar üzerine yapılan tartışmalara girmekten
kaçınmalıdır.
·
Günlük ihtiyacı karşılayabilecek kadar para
bulundurmalı, gereği dışında kredi kartları ve ATM kartlarını kullanmamalıdır.
·
Yaşam tarzının değiştirilmesi, olumsuz alışkanlıkların
yerine olumlu davranışların konulması gerekmektedir.
·
Gerek kumar oynayan kimse gerekse yakınında birisinin
kumar oynadığını bilen birisi bağımlılık tedavisine başvurmaktan ve bu yolla
kumarla mücadele etmekten kaçınmamalıdır.
·
Destek için iletişime geçmek ve güvenilen bir aile
dostundan ya da bir arkadaştan yardım istemelidir.
·
Başka şeylerle meşgul olmak önemlidir. Dikkati başka
aktivitelere çevirmek (evde iş yapmak, spora gitmek gibi) faydalı olacaktır.
·
Bağımlılığı azaltıcı süreler koymak da ilk etapta işe
yarayacak şeylerdendir.
Bütün bunların
yanında en önemlisi ise; Devletin koruma yükümlülüğüdür. Bu yükümlülüğünün yanında, yükümlülüğünü yerine
getirilmesi için kolaylaştırma, geliştirme ve sağlama yükümlülüğü vardır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 90. maddesinin 5. fıkrasında
"Usulüne göre yürürlüğe
konulmuş Milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir.”
hükmü yer
almaktadır. Devlet bu bağlamda pozitif yükümlülüklerini yerine getirmeli ve
Anayasamızın 90. maddesinin 5. fıkrasıyla iç hukuk normu haline gelen bu
kuralları da kanunlarda var olan yaptırımları arttırmak veya değiştirmek
suretiyle uygulamalıdır.
Kumar sebebiyle
oluşan ekonomik kayıplar, toplumsal çöküntü ve ülkenin geleceğine yönelik
riskler ciddiye alınmalı, kumarı sadece gençlerin kaçınması ya da korunması
gereken kötü bir alışkanlık olarak kabul etmekten vazgeçilmelidir. Kumar herkes
için, her zaman ve her çeşidiyle kötüdür. Unutulmamalıdır ki; bağımlılığın yaşı
yoktur.
The Eight-Wheel Classic - TITIAN Arts
YanıtlaSilThe eight-wheel classic bicycle is available 1xbet login in sol.edu.kg six sizes. The Bicycle Wheel is a classic bicycle made in microtouch solo titanium USA, but there are 토토 three variations in febcasino.com